ثبت کردن مالکیت اموال از جهت اثبات مالکیت و اطمینان از عدم تعدی در افراد به حقوق مالکیت فرد بسیار حائز اهمیت است.
در حال حاضر بیشتر، ثبت اموال غیر منقول مد نظر است اما درباره ثبت اموال منقول نیز حرف هایی زده شده است. ثبت ملک به عنوان یک مال غیر منقول بیشتر از باقی موارد اهمیت دارد.
زیرا طبق ماده ۲۲، همین که طبق مقررات در دفتر املاک ملکی به ثبت رسید؛ دولت فقط کسی را به رسمیت می شناسد که ملک به وی منتقل شده و نام وی در دفتر املاک به ثبت رسیده است.
منظور از دولت به طور کلی حکومت و کل سازمان ها می باشد.
سند مالکیت، سندی است که اداره ثبت مطابق ثبت دفتر املاک، تهیه و به مالک یا نماینده وی تسلیم می کند.
سند مالکیت در گذشته به صورت یک ورقه بود ولی به این دلیل که در اثر تا کردن و نگهداری مشکل دچار نقص می شد این ورقه به صورت کتابچه صادر شد با جلد با دوام که هم در اثر مرور زمان باقی بماند و هم بتوان در آن نقل و انتقال های مختلف و متعدد را در آن ثبت کرد در حالی که در ورقه زمان گذشته این امر مشکل تر بود.
مشخصاتی که لازم است در دفتر املاک ثبت شود عبارت اند از:
در قبال اینکه سند ثبت بشود مبلغی باید پرداخت شود تحت عنوان حق الثبت، ملاک دریافت این حق الثبت، قیمت منطقه بندی است.
وقتی که ملک مزبور به ثبت رسید؛ دیگر تحت هیچ عنوان دعوایی اعم از حقوقی و جزایی در ضمن جریان ثبت، مبنی تضییع حق پذیرفته نخواهد شد.
لذا ثبت ملک در دفتر املاک نشانه خاتمه جریان ثبتی است.
حال وقتی که ملک ثبت شد کلیه اسناد آن معاملاتی که مربوط به ملک مزبور است نیز باید به ثبت برسد. چنانچه به ثبت نرسند اعتبار دهی با آن ها با دشواری مواجه خواهد بود.
همانطور که گفتیم طبق قانون ثبت همین که ملک به نام کسی به ثبت رسیده یا از مالک رسمی به وی ارث رسیده یا اینکه به وی منتقل شده است دولت فقط وی را مالک خواهد شناخت.
لذا ثبت ملک به نام هرکس، مالکیت دیگران را سلب می کند و در این خصوص دیگر دعوایی شنیده نمی شود البته این قضیه هم اختلافی می باشد.
در ماده ۲۲ قانون ثبت اما استثنایی را در نظر گرفته از آن نظر که دعوایی شنیده نمی شود و آن اسناد مالکیت معارض می باشد.
نکته دیگر این که ثبت ملک طبق ماده ۲۳ قانون ثبت به حق کسانی که در آن ملک مجرای آب، چاه یا قنات دارند خللی وارد نخواهد کرد.
از اثرات مثبت ثبت ملک می توان به این اشاره کرد که برای مالک اطمینان به وجود می آورد که به این راحتی کسی نمی تواند مدعی خلاف مالکیت وی شود و دولت هم از وی حمایت می کند.
نکته قابل اشاره اینکه پس از صدور سند مالکیت دیگر تصرف غیر از صاحب سند در آن ملک دلیل مالکیت به حساب نمی آید و استناد به تصرف مالکانه در اینجا دیگر جایگاهی ندارد و اماره و… منتفی خواهند بود.
رای داور هم نمی تواند بر خلاق مندرجات دفتر املاک یا سند مالکیت باشد.
لذا سلب مالکیت دیگران و عدم اعتبار رای داور و عدم استاد به اماره مالکیت اثر منفی ثبت ملک و اثبات مالکیت فرد اثر مثبت آن می باشد.
اگر معامله ای رسمی یا وصیّت رسمی نسبت به ملک ثبت نشده انجام شود؛ خلاصه این موارد نیز مانند خلاصه راجع به املاک ثبت نشده باید به اداره ثبت ارسال شود ولیکن خلاصه مزبور در دفتر املاک به ثبت نخواهد رسید زیرا هنوز ملک در دفتر املاک به ثبت نرسیده که بخواهیم در آن نقل و انتقال را درج کنیم و نقل و انتقال مربوط به آن به ثبت برسد.
بلکه خلاصه مزبور به بایگانی مزبور ارسال می شود تا در پرونده ثبتی ملک مزبور ضبط گردد.
در مواد ۲۱ تا ۴۵ قانون ثبت به آثار ثبت ملک در دفتر املاک اشاره شده است و طبق ماده ۲۲ آنچه مد نظر قانون گذار است حمایت مطلق از کسی است که ملک به نام وی به ثبت رسیده است به جز در استثنائاتی.
منظور از حمایت از این جهت که ذکر شده قانون گذار فقط کسی را به رسمیت می شناسد که نام وی در دفتر املاک ثبت شده است.
ماده ۲۴ هم مقرر می کند که پس از ثبت دیگر دعوایی از کسی پذیرفته نخواهد شد به هیچ عنوانی، در مطالب بالا گزیده ای از آثار ثبت ملک را ذکر کردیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر شما می توانید با عضویت در سامانه جامع داوری ایران از دوره غیر حضوری بایسته های تنظیم سند رسمی املاک با شرایط ویژه بهره مند شوید یا یا مراجعه به فروشگاه سامانه لوح فشرده بایسته های تنطیم سند رسمی املاک را تهیه نمایید.
آیا رای داور می تواند بر خلاف مفاد بند مالکیت باشد؟
خیر طبق تصریح قانون آیین دادرسی مدتی رای داور اگر برخلاف مفاد سند رسمی و مالکیت باشد؛ اعتباری نخواهد داشت.
اثر ثبت مالکیت چیست؟
یکی از آثار آن این است که با ثبت مزبور دیگر اماره و دلیل مالکیت که در قانون مدنی ذکر شده کاربردی نخواهد داشت.
مواد مرتبط با آثار ثبت مالکیت کدام است؟
در قانون ثبت مواد ۲۱ تا ۴۵ این قانون به آثار مالکیت اختصاص یافته که در بالا اشاراتی به آن داشتیم.